Een strijd tegen eenzaamheid
In mijn woonkamer hangt een foto van Roger Federer. Boven mijn bed hangt een foto van David Foster Wallace. Echt waar. 2012 was een mooi jaar voor mijn helden. Federer won Wimbledon en hij heroverde de nummer één-positie op de wereldranglijst. Wallace ontving een Pulitzer Prizenominatie voor de roman The Pale King, een prijs die hij natuurlijk had moeten krijgen. ‘Niet alles werkt’, schreef een criticus van een Nederlands dagblad over deze roman. Met de woorden van onze bondscoach: is Wallace nou zo slim of die criticus zo dom? Het laatste. Maar ook het eerste: de intelligentie spat ervan af, van elke bladzijde van elk boek, fictie of non-fictie. Het meest recente bewijs hiervan is de nieuwe, postuum uitgegeven essaybundel Both Flesh and Not.
Roger Federer is een genie, daarom hangt hij aan mijn muur en daarom ging David Foster Wallace naar Wimbledon. Federer zien spelen lijkt volgens de auteur op een religieuze ervaring. Wallace was zelf geen onverdienstelijk tennisspeler en hij heeft vaker over de sport geschreven: in de roman Infinite Jest, maar ook in de essaybundels A Supposedly Fun Thing I’ll Never Do Again en Consider the Lobster. Tennis is de mooiste sport die er is, schrijft hij in het essay over tennisser Michael Joyce in de eerstgenoemde bundel:
‘and also the most demanding. It requires body control, hand-eye coordination, quickness, flat-out speed, endurance, and that strange mix of caution and abandon we call courage. It also requires smarts. Just one single shot in one exchange in one point of a high-level match is a nightmare of mechanical variables.’
In zijn essay over Federer schrijft Wallace: ‘Beauty is not the goal of competitive sports, but high-level sports are prime venue for the expression of human beauty. The relation is roughly that of courage to war. (…) For reasons that are not well understood, war’s codes are safer for most of us than love’s.’ Schoonheid telt in de sport, zeker bij Federer. De grootsheid van zijn spel culmineert in de zogenaamde ‘Federer Moments’: punten ‘like something out of The Matrix.’ Elf jaar voordat Wallace afreisde naar Wimbledon, bezocht hij in 1995 de U.S. Open. Inhoudelijk komen de twee genoemde essays overeen. Het gaat om gracieuze spelers versus beukers, menselijke schoonheid versus machinale powerhitters, om Pete Sampras versus Mark Philippoussis en Roger Federer versus Rafaël Nadal. De vorm van de essays verschilt: het essay over Federer is een beschouwing over diens mooie spel en het essay over de U.S. Open is een typisch David Foster Wallace-essay.
(meer…)