Liefde is een soort infectieziekte
De Israëlische schrijver Amos Oz (1939) wordt al jaren gezien als kanshebber voor de Nobelprijs voor de Literatuur. Zijn nieuwste roman Onder vrienden bestaat net als de voorganger Dorpsleven uit acht losjes met elkaar verweven verhalen. Ditmaal beschrijft de auteur het reilen en zeilen in een fictieve kibboets. In zijn jonge jaren verbleef Oz zelf in een dergelijke gemeenschap. Om te mogen schrijven moest hij toestemming vragen. Af en toe kreeg hij een dagje vrij van het werk op het land. Het geld dat hij met zijn debuut verdiende, moest hij in de algemene kas storten. Zo kocht hij een stuk schrijfvrijheid.
Het beeld dat Oz schetst is dat van een mislukt ideaal. Een dergelijke op marxistische leer geschoeide samenlevingsvorm zou kunnen werken als er geen leiders zouden opstaan die regels opstellen die door de bewoners strikt moeten worden nageleefd. Zo’n politbureau is ook aanwezig in de fictieve kibboets. Geef mensen een machtspositie en er ontstaat scheefgroei, ook, of misschien wel juist, bij idealisten. Niets menselijks is de bewoners vreemd. Diep in hun harten denken ze elk afzonderlijk aan huisje, boompje, beestje of een studie naar keuze, niet eentje die bepaald wordt door de kibboetsleiding. De vrouwen genieten officieel volstrekte gelijkheid, maar in de praktijk doen ze dienstbare arbeid zoals koken, schoonmaken, wassen en kinderverzorging.
(meer…)